معاملات گزینه ای، Call & Put، چیست؟
تجارت گزینه ای ( Option Trading) یک نوع معامله مشتقهای مالی است که شامل خرید و فروش دارایی ها به صورت یک قرار داد اختیاری را میباشد. در این نوع از قرار داد ها به خریداران و یا فروشندگان این اختیار داده میشود که دارایی خود را در یک زمان مشخص از پیش تعیین شده و با یک قیمت از پیش تعیین شده بخرند و یابفروشند.
تجارت گزینه ای به دو دسته گزینه خرید و گزینه فروش تقسیم میشوند:
- گزینه خرید (Call Option): این گزینه، به خریدار این اختیار را میدهد که یک درایی را مانند ( سهام و یا ارز دیجیتال و … ) در یک زمان از پیش تعیین شده و در یک قیمت از پیش تعیین شده خریداری نمایید. به عنوان مثال شما پیش بینی میکنید که قرار است تا 2 ماه آینده قیمت بیتکوین 50 درصد رشد کند. (قیمت بیتکوین در زمان نگارش این مقاله 26 هزار دلار است) و به قیمت 52 هزار دلار برسد. در این زمان شما دو گزینه دارید. اول این که به روش عادی در یک صرافی ارز دیجیتال معتبر ثبت نام کرده و با واریز 26 هزار دلار 1 بیتکوین خریداری کنید. و منتظر به ثمر رسیدن پیش بینی خود در مورد قیمت باشید و چنانچه بیت کوین بعد از دو ماه زمان پیش بینی شده شما به قیمت دو برابر رسید بیتکوین خود را فروخته و از آن سود ببرید.
اما با توجه به تحولات و تغییرات بسیار شدید در بازار ارزهای دیجیتال ممکن است این پیش بینی شما درست از آب در نیاید و بلکه قیمت 50 درصد هم سقوط کند که در این حالت شما بیمی از مبلغ دارایی خود را متضرر میشوید. در معاملات اختیاری (Optin Trading) شما میتوانید بدون خرید مستقیم بیتکوین در صورت درست بودن پیش بینیتان سود زیادی دریافت کنید. روش کار به این صورت است که شما پیش بینی میکنید که در دو ماه آینده قیمت بیتکوین دو برابر میشود. کافی است که با یک موسسه اختیار معامله قرار دادی را ثبت کنید و سپس با پرداخت مبلغی توافقی (Strike Price) ، مثلا 400 دلار پیش بینی خود را ثبت نمایید. پس از دو ماه و رسیدن به زمان مقرر اگر قیمت طبق پیش بینی شما دو برابر شده بود و یا حتی بیشتر، شما با پرداخت 2 هزار دلار دیگر صاحب یک بیتکوین شده اید و میتوانید با فروش آن به سود برسید.
اما چنانچه پیش بینی شما درست نبوده باشد و قیمت به مبلغ دو برابر ی نرسیده باشد و یا حتی بسیار کاهش داشته باشد، در سر رسید زمان پیش بینی شما قرار داد شما ابطال میشود و تنها ضرر شما همان 400 دلاریست که در ابتدا پرداخت کرده بودید.
- گزینه فروش (Put Option): این گزینه کاملا شبیه به گزینه خرید است و تنها تفاوت آن در نوع پیش بینی شماست. در این قرار داد شما پیش بینی میکنید که قرار است قیمت داراریی مد نظر شما تا زمانی که شما تعیین میکنید ( مثلا دو ماه دیگر) تا مبلغی که شما تعیین میکنید نزول کند و کاهش پیدا کند. در این قرار داد بر خلاف قرار داد اختیار خرید شما از افت و کاهش قیمت یک دارایی مد نظرتان تا زمان مشخصی که تعیین میکنید سود دریافت میکنید.
به طور کلی، در اختیار خرید و فروش که به (Puts and Calls ) شهرت دارند، معاملهگران زمانی اختیار خرید را انتخاب میکنند که انتظار دارند قیمت دارایی رو به افزایش باشد. در مقابل زمانی اختیار فروش را انتخاب میکند که انتظار کاهش قیمت دارایی را در بازار داشته باشد. برخی از معاملهگران نیز با امید ثبات قیمتها از قرارداد اختیار معامله جهت شرطبندی در نوسانات بازار استفاده میکنند.
اصطلاحات و مفاهیم کلیدی در تجارت گزینه (Option Trading) عبارتند از:
-
اندازه (Size): مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله میشود اشاره دارد. برای مثال، خرید ۲ بیت کوین یا فروش ۵ اتریوم.
-
تاریخ سررسید (Expiration Date): زمانی است که پس از آن دیگر قراردادهای اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تکلیف معامله مشخص شود.
-
قیمت توافقی (Strike Price): قیمت اعمال یا قیمت توافقی به قیمتی گفته میشود که در ابتدای قرارداد توسط دو طرف تعیین میشود و دارایی به آن قیمت فروخته و یا خریداری خواهد شد.
-
قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium): هزینهای است که سرمایهگذار در ازای به دست آوردن حق اختیار باید آن را به فروشنده پرداخت کند. به همین جهت، خریدار قرارداد را از فروشنده با توجه به ارزش اختیار در زمان معامله که با نزدیکتر شدن تاریخ سررسید، دائماً تغییر میکنند به دست میآورد. در نتیجه خریداران قرارداد، بر اساس قیمت قرارداد فروشندگان خرید خود را انجام میدهند.
-
قیمت پریمیوم: قیمتی که خریدار گزینه به فروشنده گزینه برای حق خرید یا فروش دارایی مبنایی پرداخت میکند. این هزینه گزینه است.
کاربرد اختیار معاملات در بازار ارزهای دیجیتال
معمولاً از معاملات آپشن برای پوشش ریسک در دارایی موجود و همچنین شرطبندی قیمت یک دارایی در آینده مورد استفاده قرار میگیرد. اما رایجترین کاربردهای قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:
- مدیریت ریسک با معاملات آپشن: افرادی که میخواهند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قدرتمند را نگهدارند اما از نوسانات بازار میترسند، میتوانند از گزینههایی برای کاهش ریسک با پوشش ریسک برای حرکات احتمالی بازار استفاده کنند. فرض کنید شما یک هولدر بیت کوین هستید، اما بر اساس تحلیل بازار معتقد هستید که یک اصلاح بازار در راه است، در این مواقع بهجای فروش بیت کوین خود میتوانید قرارداد فروش را بخرید. چنانچه قیمت کاهش یابد، تنها هزینهای که باید پرداخت کنید هزینه قرارداد است. روش دیگر برای مدیریت ریسک با استفاده از معاملات آپشن، کاهش سرمایه مورد نیاز برای شروع سرمایهگذاری است. با صرف مقدار پول مورد نیاز برای خرید یک قرارداد اختیار معامله، باقیمانده سرمایه خود را میتوانید در جای دیگری سرمایهگذاری کنید.
- معاملات پرریسک: قرارداد اختیار معامله به شکل گستردهای در معاملات پرریسک کاربرد دارد. برای مثال، معاملهگری که پیشبینی میکند قیمت یک دارایی در حال افزایش است، میتواند اختیار خرید را بخرد. چنانچه قیمت دارایی از قیمت توافقی بیشتر شود، معاملهگر میتواند اختیار معامله را اجرا کند و با تخفیف آن دارایی را خریداری کند. در این مواقع هنگامی که قرارداد سودآور باشد میگویند اختیار معامله در سود است. وقتی قرارداد به ضرر معاملهگر باشد میگویند اختیار معامله در ضرر است. و زمانی که قرارداد نه سود میدهد و نه زیان، میگویند اختیار معامله در نقطه سربهسر است.