حتما در مورد پروژه لونا ییلد شنیده اید. پروژه ای که در سال 2021 سایت پلتفرم خود را که بر روی سولانا فعال بود را بست و در حدود 7 میلیون دلار از سرمایه کاربران خود را به سرقت برد و یک شبه تمامی شبکه های اجتماعی خود را از دسترس خارج کرد پروژه لونا ییلد یک شبه فرش را از زیر پای کاربران خود کشید.در طول تاریخ همیشه کلاهبرداران و خلفکاران راه های متفاوتی را برای رسیدن به هدف هایشان که در حقیقت سرقت سرمایه شماست پی میگیرند. سوء استفاده از اعتماد و گاهی نا آگاهی افراد راه را برای اینگونه اشخاص در رسیدن به اهداف شومشان هموارتر میکند. یکی از شیوه های مدرن کلاهبرداری سرمایه، راگ پول نام دارد. نتایج تحقیقی نشان میدهد که تا سال 2021 در این شیوه از کلاهبرداری، کلاهبرداران موفق شدند تا مبلغی معادل 113 میلیون دلار از سرمایه قربانیان خود را به جیب بزنند. اگر علاقه مند به دنیای رمزارزها هستید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا بدانید راگ پول چیست و چطور میشود متوجه آن شد.

راگ پول چیست؟

در واقع راگ پول نوعی کلاهبرداری است که در آن توسعه دهندگان یک پروژه کریپتو، پروژه را نیمه کاره رها کرده و پول سرمایه گذاران را به سرقت میبرند. در اصطلاح راگ پول به معنی کشیدن فرش از زیر پای کسی است. برای نمومه سرمایه گذاری به نامی مانند مارک کوبان (Marc Cuban) هم قربانی یکی از همین راگ پولها بوده است. راگ پول شباهت بسیاری به پامپ و دامپ دارد. سرمایه گذار با تصور اینکه با توجه به پروپاگانداهای فراوانی که برای یک پروژه به راه میوفتد قرار است قیمت محصول بسیار بالا برود سرمایه گذاری زیادی انجام میدهد اما غافل از آنکه پس از پر شدن استخر لیکوئیدیتی (نقدینگی) شخص توسعه دهنده تمام دارایی ها را به جیب میزند و در نهایت قربانی میماند و چند توکن بی ارزش که هیچ گاه مجدد رشد نخواهد کرد و در نتیجه پروژه به نام پروژه نا موفق بسته میشود. نام دیگر این نوع کلاهبرداری “کلاهبرداری خروج Exit Scam” میباشد که در آن صاحبان پروژه سرمایه کاربران را به جیب زده فرار میکنند و قربانی را با یک مشت توکن بی ارزش تنها میگذارند.

یک نمونه از این نوع کلاهبرداری میتواند کلاهبرداری توکن بازی مرکب باشد. توکنی که با الهام از سریال پر بیننده با همین نام توانست مخاطبین بسیار زیادی را جذب کند. ادمین پروژه بازی مرکب نام مستعار  ‌Beerus را که نام خدای نابودی در سری انیمه دراگون بال بود را انتخاب کرد و ظاهرا انتخاب این نام بی ربط هم با نیت پشت پرده نبوده است. او با دستکاری در قرارداد هوشمند توانست جیب کاربران را خالی کرده و وجوه را به آدرس خود منتقل کند.

در واقع میتوان در کلاهبرداری راگ پول از دو تکنیک استفاده کرد. که در بازی مرکب از هر دو نوع تکنیک کلاهبردای استفاده شد. برای انجام راگ پول به دو عامل نیاز است که یکی یک صرافی غیر متمرکز و دیگری یک رمزارز شناخته شده مانند اتریوم است. در صرافیهای غیر متمرکز این امکان وجود دارد که بتوان در بین دو ارز دلخواه یک استخر لیکوئیدیتی و یا همان نقدینگی را ایجاد کرد. یک صرافی غیر متمرکز مانند یونی سواپ و یا پنکیک سواپ این امکان را ایجاد میکند که توسعه دهنده بتواند یک استخر نقدینگی از توکنهای پروژه خود و یک ارز شناخته شده مانند اتریوم ایجاد کند. شاید بپرسید ایجاد یک توکن کار دشواری است؟ باید بگوییم خیر. پروسه تولید یک توکن برای توسعه دهندگان بر روی شبکه یک رمز ارز کار پیچیده ای نیست اما نیازمند دانش بالایی است.

در مرحله بعدی توسعه دهنده و یا توسعه دهندگان پروژه شروع به تبلیغات و بالا بردن نام توکن خود از روشهای مختلفی میکنند. ایجاد سر و صدا و تکرار مداوم نام توکن جدید در فضای رسانه های مختلف از جمله توییتر، باعث جلب نظر افراد بسیاری میشود و از آنجا که توسعه دهندگان به عنوان تشکیل دهندگان اول استخر نقدینگی خودشان تعیین کننده قیمت لیست شدن هستند، میتوانند با کمترین هزینه این کار را انجام دهند. جلب توجه سرمایه گذاران به سمت خرید توکن جدید و پرداخت از طریق رمز ارز با ارزشتر در که در مثال ما اتریوم میباشد، باعث سرازیر شدن اتریوم به داخل استخر میشودو توسعه دهندگان از سوی دیگر شروع به خالی کردن سهم خود از استخر میکنند. در نهایت استخر از رمزارز با ارزش خالی میشود و سرمایه گذاران با مشتی توکن بی ارزش تنها میمانند. این در صورتی است که در پروژه های معتبر بخش بزرگی از نقدینگی توسعه دهندگان برای ایجاد پویایی در معاملات برای مدت مشخصی قفل میشود.

نشانه های راگ پول چیست؟

با دانستن چند نکته کلیدی میتوانید این کلاهبرداری را تشخیص دهید.

نکته اول این است که بدانید یک پروژه سالم دارای وایت پیپر واضح و شفاف است و حال آنکه در کلاهبرداری راگ پول توسعه دهندگان هویت خود را پنهان نگه میدارند و در واقع هیچ ردی از آنها در پروژه های معتبر دیگری دیده نمیشود.

نکته دوم این است که با بررسی قیمت توکن متوجه رشد شدید قیمت در زمان بسیار کم میشوید. بالا رفتن سریع قیمت توکنهای راگ پول به آن دلیل است که این پروژه ها معمولا حجم معاملاتی اندکی دارند و قیمت آنها به راحتی قابل دستکاری ست. با چنین اتفاقی کاربران و سرمایه گذاران از ترس اینکه مبادا موقعیت خوبی را از دست بدهند (FOMO) سرمایه بیشتری را به این پروژه تزریق میکنند.

به عنوان نکته مهم بعدی میتوان به سود سپرده گذاری (Yield Farming) بسیار بالای این توکنها اشاره کرد که نشانه دیگری از کلاهبرداری میباشند.

قبل از هر گونه سرمایه گذاری در پروژه های جدید به این نکات توجه کنید:

یکی از نکات بسیار مهم در پروژه های معتبر،  شفافیت در ارائه اطلاعات کامل پروژه است. در این ارائه که به نام وایت پیپر شناخته میشود اطلاعات کامل پروژه به صورت آشکار و واضح در اختیار کاربران قرار میگیرد. در غیر این صورت زنگ خطر اسکم بودن پروژه به صدا در میآید.

سوابق کاری توسعه دهندگان نشانه قابل اعتماد بودن و یا نبودن پروژه است. حتما قبل از سرازیر کردن سرمایه های خود به درون استخر پروژه های نا مشخص در مورد توسعه دهندگان پروزه تحقیق کنید.

و در آخر بررسی قرارداد هوشمند پروژه میتواند نکته کلیدی باشد. توسعه دهندگان پروژه های کلاهبرداری با ایجاد دستکاری در کدهای قراردادهای هوشمند میتوانند به راحتی سرمایه گذاران را فریب دهند.