معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله چیست؟ (options)

معامله آپشن یکی از انواع معاملات شناخته‌شده است. معاملات آپشن (options) یا قراردادهای اختیار معامله، به خاطر ویژگی‌هایی مثل کنترل ریسک، لورج و امکان افزایش درآمد از محبوبیت زیادی برخوردار است. این نوع از معامله‌ها بسته به نوع نگاه معامله‌گر، چندین انتخاب را در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد. به طور مثال یکی از مهم‌ترین کاربردهای آپشن پوشش‌دهی ریسک است. استفاده از آپشن برای پوشش ریسک، مثل بیمه‌کردن دارایی است.

در این مقاله از وبلاگ صرافی ارز دیجیتال کوینینو، بیشتر درباره معاملات آپشن  یا قرارداد اختیار معامله توضیح میدهیم، پس همراه ما باشید.

معاملات آپشن چیست؟

قرارداد اختیار معامله، یک قرارداد خرید یا فروش اختیاری ا‌ست. بر اساس این قرارداد، معامله‌گر می‌تواند میزان مشخص از یک دارایی مشخص را در زمان مشخص و با قیمتی مشخص معامله کند. در معاملات آپشن (قرارداد اختیار) معامله‌گر حق خرید یا فروش یک دارایی را دارد، ولی در قبال آن مسئولیتی ندارد. این یعنی اینکه چنانچه فرد معامله‌گر پیش از سررسید قرارداد از تصمیم خود منصرف شود، قرارداد فسخ خواهد شد.

انواع معاملات آپشن چیست؟

به صورت کلی قراردادهای آپشن به قرارداد اختیار خرید (Call) و قرارداد اختیار فروش (Put) تقسیم می‌شوند.

قرارداد اختیار خرید Call

در قرارداد اختیار خرید (Call)، معامله‌گر حق خرید اوراق یک دارایی مشخص را دارد. بنابراین زمانی که فرد معامله‌گر انتظار دارد قیمت یک دارایی در آینده افزایش یابد، می‌تواند برای خرید اوراق آن اقدام کند و با افزایش قیمت و فروش آن (یک تاریخ معین در آینده) سود کند.

قرارداد اختیار فروش Put

در قرارداد اختیار فروش (Put) به معامله‌گر امکان می‌دهد برای فروش یک دارایی در یک تاریخ مشخص (در آینده) اقدام کند. از همین جهت، معامله‌گر می‌تواند، گمانه‌زنی نزولی قیمت یک دارایی را با خرید این اوراق و فروش آن در آینده، تبدیل به سود کند.

معاملات آپشن همچنین در اکثر مواقع ترکیبی از قراردادهای اختیار خرید و فروش هستند.

قرارداد اختیار ترکیبی (Combination) چیست؟

قرارداد اختیار ترکیبی (Combination)، به یک نوع استراتژی ترکیبی از قراردادهای آپشن گفته می‌شود که از ترکیب چندین قرارداد اختیار معامله (خرید، فروش و یا هر دو) به وجود می‌آید. دو نوع شناخته شده از قراردادهای اختیار ترکیبی، شامل Straddle و Starngle می‌شود.

در استراتژی Straddle، یک پوزیشن مشخص و یکسان برای معاملات اختیاری خرید و فروش در نظر گرفته می‌شود. در این پوزیشن ترکیبی، قیمت و تاریخ سررسید معامله برای هر دو معامله (خرید و فروش) ثابت است. زمانی که قیمت به یک سمت معین در حرکت است می‌توان از این موقعیت برای کسب سود استفاده کرد.

حجم (Size)

میزان تعیین شده برای معامله را نشان می‌دهد. به عنوان مثال معامله‌گر می‌تواند ۵ سهم از مجموع ۲۰ سهم خود را به فروش بگذارد.

سررسید قرارداد (Expiration Date)

نشان‌دهنده تاریخ انقضای قرارداد است. امکان خرید یا فروش پس از این تاریخ وجود نخواهد داشت و تکلیف یک معامله باید تا قبل از این تاریخ مشخص شود.

قیمت اعمال‌شده (Strike Price)

در واقع قیمتی است که در زمان سررسید، برای بسته شدن قرارداد اعمال می‌شود.

وجه تضمین (Premium)

نحوه عملکرد قراردادهای آپشن

بر اساس تعاریف بالا، چنانچه قیمت اوراق عرضه شده کمتر از قیمت بازار باشد؛ خریدار می‌تواند با خرید اوراق و فروش آن در تاریخ مقرر در انتظار دریافت سود باشد. همچنین پرداخت وجه تضمین، تایید و یا عدم تایید قرارداد را در اختیار خریدار قرار می‌دهد.

از سوی دیگر، چنانچه قیمت اوراق در زمان سررسید کمتر از قیمت بازار باشد؛ دارنده اوراق می‌تواند از قرارداد صرف‌نظر کند زیرا کنترل این معامله را در اختیار دارد. به این ترتیب تنها ضرر او پرداخت وجه تضمین خواهد بود. همچنین در این معامله زمانی که وجه تضمین پرداخت می‌شود، فروشنده اختیاری نخواهد داشت.

برخی از قراردادهای آپشن را می‌توان در هر تاریخی قبل از تاریخ انقضا تسویه کرد؛ که به قراردادهای آمریکایی معروف هستند. قراردادهایی که تنها در زمان سررسید قابل تسویه هستند به قراردادهای اروپایی شهرت دارند. باید توجه داشت که این اسامی کاملا قراردادی هستند و ارتباطی به مناطق جغرافیایی عنوان شده ندارند.

کاربرد معاملات آپشن چیست؟

مهمترین کاربردهای معاملات آپشن، پوشش ریسک و فراهم کردن امکان گمانه‌زنی است.

یک نمونه خوب برای پوشش ریسک، استفاده از قراردادهای آپشن برای تعیین حد ضرر در Stock Market است. با استفاده از قراردادهای اختیار معامله می‌توان از حرکات قیمت به حداکثر سود ممکن دست پیدا کرد. همچنین استفاده از آپشن تریدینگ، میزان ضرر را بسیار کاهش می‌دهد.

از قراردادهای اختیار معامله علاوه بر پوشش ریسک، می‌توان برای گمانه‌زنی استفاده نمود. افراد معامله‌گر از اطلاعات فاندامنتال و تکنیکال برای پیش‌بینی حرکات قیمت یک دارایی بهره می‌برند. آنها می‌توانند برای ثبت سفارش به جای خرید یک دارایی، اوراق آپشن را خریداری کنند.

واژه‌ها و اصطلاحات تریدینگ آپشن

• VLM این ولوم نشان‌دهنده حج معاملاتی در آخرین دوره‌های معاملات آپشن است.
• Bid Price این گزینه آخرین سطح قیمت‌های پیشنهادی خرید، توسط مشارکت‌کننده‌ها را نمایش می‌دهد.
• Ask Price آخرین قیمت‌های پیشنهادی برای فروش دارایی را نشان می‌دهد.
•  IMPL BID VOL این مورد، نشان‌دهنده‌ی میزان عدم اطمینان از سرعت تغییرات قیمت یک دارایی مشخص در آینده است. در واقع این پارامتر، نوسانات آتی قیمت را بر اساس قیمت فعلی می‌سنجد. ارزش این پارامتر، توسط الگوهایی مثل Black-Scholes محاسبه می‌شود. الگوی Black-Scholes مؤلفه‌ها و ریسک‌های شناخته‌شده‌ای را به وجود می‌آورد که به Option Greek معروف هستند. این مؤلفه‌ها شامل Delta، Gamma، Theta، Vega و Rho می‌شوند.
•  OPTN OP این عدد، تعداد کل قراردادهای باز را نشان می‌دهد که با بسته شدن قراردادها کاهش می‌یابد.
• Delta پارامتر دلتا برای نمایش میزان احتمالات در معاملات آپشن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار برای سنجیدن میزان حساسیت قیمت به صورت لحظه‌ای عمل می‌کند.
• Gamma سرعت ورود و خروج پول به قراردادهای آپشن توسط این پارامتر نمایش داده می‌شود.
• Vega این سنجه برای بررسی نرخ تغییر در قراردادهای آپشن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• Theta بررسی نرخ تغییر بر حسب زمان، توسط این پارامتر صورت می‌گیرد.
• Strike Price قیمت توافق شده برای انعقاد قراردادهای آپشن استرایک پرایس نامیده می‌شود.